Thee – hoe wordt het geproduceerd?

Thee wordt verbouwd in een soort plantages (de zogenaamde theetuinen). Ze
liggen verspreid over zo’n beetje de hele wereld, maar de meeste tuinen
liggen in het verre Oosten (India, China, die hoek zo ongeveer). De smaak
van de thee wordt daarbij o.a. door het landschap (maar natuurlijk ook door
de productiewijze) bepaald. De theeKLEUR wordt volledig door de
productiewijze bepaald. Vanuit kwalitatief oogpunt is het daarbij van
belang of de thee met de hand, of machinaal geoogst wordt.

Thee (niet alle, maar in ieder geval de zwarte) ondergaat tijdens de
productie vijf stadia.
Allereerst worden de bladen zachter gemaakt, zodat ze gerold kunnen worden
zonder ze te breken. De thee wordt daartoe in dunne lagen over grote
oppervlakten uitgespreid. Dan wordt er zo’n 24 uur lang een warme
luchtstroom overheen geleid. Door mechanisatie van dit proces kan het
tegenwoordig korter, namelijk in 6 uur.
Na het zachter maken komt het rollen. De bladen worden dan gerold zodat de
celwanden van de bladeren breken, waardoor de olieen vrijkomen. Vroeger
gebeurde dit met de hand, tegenwoordig gaat dit m.b.v. machines.
Daarna worden de gerolde bladeren op lange matten uitgespreid en gesorteerd
op grootte en toestand (heel of gebroken). Dit sorteren gebeurd in sommige
tuinen volledig met de hand, in de tuinen die zich meer richten op massa-
produktie geschiedt dit echter machinaal.
De bladeren kunnen nu in
verschillende klassen ingedeeld worden. Gelet wordt daarbij op de vorm van
het blad en hoe het gerold is. Dit leidt tot Orange Pekoe (O.P., in de
lengte gerold en 8 tot 15 mm. lang), Flowery Orange Pekoe (F.O.P.,
hetzelfde gerold maar iets kleiner nl. 5 tot 8 mm.), Golden Flowery Orange
Pekoe (G.F.O.P., een F.O.P. waarbij sommige bladeren een gouden punt
hebben), of Tippy Golden Flowery Orange Pekoe (T.G.F.O.P., alle bladpunten
zijn goudkleurig). Bladeren die gebroken zijn, bedoeld of onbedoeld, worden
ingedeeld in de hoogwaardige Broken Orange Pekoe (B.O.P.), Golden Broken
Orange Pekoe (G.B.O.P.), of Tippy Golden Broken Orange Pekoe (T.G.B.O.P.).
De overgebleven, gekreukte bladeren noemt men stof (kleiner dan 1
millimeter – thee in zakjes bestaat uit dit theestof).
Vervolgens komt het fermentatie-stadium, waarbij de (zwarte) thee zijn
kleur krijgt, en ook zijn smaak. Niemand weet precies hoe dit proces in
zijn werk gaat, en hoe het de smaak van de thee bepaald, maar wat we wel
weten is dat het bereikt wordt door de bladeren bloot te stellen aan een
zeer vochtige omgeving (met een luchtvochtigheid van minstens 90%) nadat de
bladeren uitgespreid zijn op grote oppervlakten van cement, glas of
aluminium. De luchttemperatuur moet daarbij zeer goed in de gaten gehouden
worden, daar een te hoge temperatuur de thee een aangebrande smaak zal
geven, en een te lage temperatuur het gistingsproces tot staan zal brengen.
Het vereist veel ervaring om goed te kunnen ‘timen’ wanneer dit proces
gestopt moet worden.
Daarna worden de bladeren gedurende zo’n 20 minuten in een soort oven
gedroogd. Dit is het laatste stadium dat de thee ondergaat.

Thee werd trouwens (zo luidt de legende) bij toeval ontdekt toen in 2737
voor Christus een blad van een wilde theeplant in een kom met heet water
van keizer Chen Nung viel.